اولین دندان کودک چه زمانی رشد می‌کند؟

یکی از مواردی که برای والدین اهمیت بسیار زیادی دارد، زمان رشد و ظاهر شدن اولین دندان کودک است. دندان شیری اهمیت فراوانی در روند سلامت دهان، فک، یادگیری تلفظ صحیح کلمات و… دارد. به این دلیل، باید به علائم، مراقبت‌های در حین رشد و زمان ظاهر شدن دندان شیری توجه زیادی کرد. برای آشنایی با این موارد و تمام نکات مربوط به دندان‌های شیری تا انتهای مقاله، همراه ما باشید. 

اولین دندان کودک چه زمانی در می‌آید؟ 

اکثر نوزادان اولین دندان خود را بین ۴ تا ۷ ماهگی در می‌آورند. بیشتر نوزادان از حدود ۶ ماهگی شروع به دندان درآوردن می‌کنند. رشد اولین دندان کودک احتمالاً در ۳ سالگی کامل خواهد شد. باید توجه داشته باشید که ممکن است برخی از نوزادان با یک یا دو دندان متولد می‌شوند! البته این موارد نادر هستند. نوزادانی که با دندان متولد می‌شوند باید تحت نظر پزشک قرار بگیرند، زیرا خطر خفگی در این کودکان وجود دارد. برخی از نوزادان، ممکن است زودتر از ۶ ماهگی دندان در بیاورند که معمولاً جای نگرانی نیست. 

زمان دندان درآوردن در هر نوزادی متفاوت است، بنابراین نیاز نیست که نگران باشید. معمولاً اولین دندان‌هایی که کودک در می‌آورد، دو دندان پایینی هستند و پس از آن چهار دندان بالایی ظاهر می‌شوند. روند ظاهر شدن دندان‌های کودک به طور متوسط، عبارتند از: 

• ۴ دندان در ۱۱ ماهگی
• ۸ دندان در ۱۵ ماهگی
• ۱۲ دندان در ۱۹ ماهگی
• ۱۶ دندان در ۲۳ ماهگی

نقش دندان شیری

 دندان‌های شیری چندین نقش حیاتی در رشد کودک دارند که عبارتند از: 

• به کودک در جویدن، لبخند زدن و صحبت کردن کمک می‌کند. 
• فضایی را در لثه کودک، برای رشد دندان‌های دائمی (در آینده) ایجاد می‌کند.
• جویدن را آسان می‌کند
• باعث تقویت عضلات صورت و فک می‌شود.

دندان‌های شیری نقش منحصر به فرد و اساسی در رشد کودک دارند. فک کودک شما به اندازه کافی بزرگ نیست که بتواند دندان‌های دائمی را در خود جای دهد. بنابراین، دندان‌های شیری به اندازه‌ای کوچک هستند که در دهان نوزاد قرار بگیرند. 

علائم درآوردن اولین دندان کودک

دندان‌های شیری کودک گاهی اوقات بدون درد شروع به رشد می‌کنند. بنابراین ممکن است تا زمانی که نوک دندان شیری از لثه بیرون نیامده باشد، متوجه درآمدن دندان کودک نشویم. با این حال، برای بسیاری از نوزادان، دندان درآوردن همراه با درد است. 

قبل از بیرون آمدن دندان و حتی پس از آن، ممکن است احساس کنید که کودک سینه‌های شما را گاز می‌گیرد. از آنجایی که شیردهی برای نوزادان تسکین دهنده است، ممکن است در هنگام دندان درآوردن بیشتر شیر بخورند. به خاطر داشته باشید که علائم دندان درآوردن قبل از بیرون زدن دندان از لثه رخ می‌دهد، بنابراین اگر متوجه این تغییرات در کودک خود شدید، اما هیچ نشانه‌ای از دندان مشاهده نکردید، نگران نباشید. سایر نشانه‌های اولین دندان کودک عبارتند از: 

• افزایش بزاق از دهان
• بثورات صورت در اثر ترشح آب دهان
• تمایل کودک به جویدن اشیاء مختلف (خارش لثه) 
• تحریک‌ پذیری و بد خلقی
• گریه کردن بر اثر درد و خارش لثه
• متورم شدن لثه‌ها
• احساس درد در لثه
• مشکل در خوابیدن
• قرمز شدن گونه‌های کودک
• تب کردن (بیشتر به دلیل التهاب لثه) 

نکته: ممکن است کودکان به دلیل درد، خارش لثه و دیگر علائم ذکر شده شروع به گریه کردن و کشیدن گوش‌هایشان کنند.

دلایل دندان در نیاوردن کودک تا ۱۸ ماهگی

اگر کودک شما تا ۱۸ ماهگی هیچ دندانی نداشت، می‌توانید برای بررسی دلایل به کلینیک دندانپزشکی بلویتا مراجعه کنید. در موارد نادر، ممکن است برخی از مشکلات زمینه‌ای باعث تاخیر در ظاهر شدن دندان شوند. علت‌های ظاهر نشدن دندان‌های شیری عبارتند از: 

• سوء تغذیه
• کمبود ویتامین
• کم کاری تیروئید 

درمان پزشکی 

برای کاهش درد و التهاب دندان‌های شیری، معمولاً از کرم‌ها یا ژل‌های ضد التهاب استفاده می‌شود. پمادهای دندان مانند پمادهای حاوی فلوراید برای تقویت لثه استفاده می‌شوند. این پمادها می‌توانند به کاهش خطر ابتلا به بیماری‌های دهان و حفظ دندان‌های شیری کودک کمک کنند. با این حال، قبل از استفاده از هر گونه محصول پزشکی برای بهبود علائم دندان شیری در نوزادان، بهتر است با پزشک متخصص مشورت کنید تا بهترین درمان برای وضعیت مخصوص به کودک شما را بررسی کند. 

درمان‌های خانگی برای تسکین درد اولین دندان کودک

برای کاهش خارش و درد لثه، به آرامی لثه‌های کودک خود را با یک انگشت یا پد گاز مرطوب شده ماساژ دهید. از اسباب بازی‌های پلاستیکی مانند دندونی یا لثه گیر نوزاد استفاده کنید. هر چیز سرد به کاهش درد دندان درآوردن نوزاد کمک می‌کند. یک دستمال پارچه‌ای تمیز را خیس کنید، آن را گره بزنید در فریزر قرار دهید، سپس آن را روی لثه کودک بگذارید. همچنین می‌توانید از پستانک خنک برای کاهش درد، استفاده کنید. 

اگر کودک شما شروع به خوردن غذای جامد کرده است، مقداری میوه یخ زده مانند خیار را برای جویدن به کودک دهید. این کار علاوه بر کاهش درد، یک خوراکی مناسب و مفید برای کودکان است. برخی از نکات اضافی برای درمان درد دندان درآوردن کودک عبارتند از: 

• صورت و چانه کودک را تمیز کنید تا از ایجاد بثورات ناشی از بزاق جلوگیری کنید. 
• دندونی و لثه گیر را به ‌طور مرتب تمیز کنید تا احتمال انتقال میکروب‌ها به لثه کودک‌ کاهش یابد. 

رژیم غذایی مناسب برای محافظت از دندان شیری 

تغذیه مناسب برای دندان‌های شیری نوزاد شامل مواد مفیدی مانند: فلوراید، ویتامین D و کلسیم است که به رشد و تقویت دندان‌ها کمک می‌کنند. مواد غذاییی که حاوی این مواد مفید هستند شامل شیر و فرآورده‌های لبنی، ماهی، سبزیجات و میوه‌ها هستند. اما، برای سلامت دندان باید از مواد مضر برای دندان‌های شیری هم پرهیز کرد. از مصرف مواد شیرین مانند آبمیوه‌های شیرین و شکلات پرهیز کنید. زیرا شکر باعث تولید بیش از حد اسید در دهان می‌شود که در نهایت می‌تواند منجر به آسیب دندان‌ها شود. 

چگونه از دندان‌های شیری کودک مراقبت کنیم

سلامت دهان و دندان نوزاد، اهمیت بسیار بالایی دارد. بنابراین به محض ظاهر شدن اولین دندان، مسواک زدن آن‌ها را شروع کنید. اولین قدم این است که یک مسواک مخصوص نوزاد بخرید که نرم و ملایم باشد. بهتر است که دو بار در روز، یک بار در صبح و یک بار در شب، دندان‌های کودک را مسواک بزنید. استفاده از خمیر دندان حاوی فلوراید اشکالی ندارد، اما مراقب باشید که بیش از حد از خمیر دندان استفاده نکنید. مقدار مناسب استفاده از خمیر دندان برای کودک تا سه سالگی، کمتر یک عدس است و بعد از ۳ سالگی، می‌توانید به اندازه یک نخود از خمیر دندان در هر بار مسواک زدن، استفاده کنید. مسواک زدن به جلوگیری از پوسیدگی دندان کمک می‌کند، این پوسیدگی زمانی اتفاق می‌افتد که قندِ شیر، آبمیوه یا شیر خشک روی دندان‌ها باقی بماند و به مینای دندان آسیب برساند. 

مراقبت از اولین دندان کودک در حین رشد دندان

در حین رشد دندان شیری تا زمانی که با دندان‌های دائمی جایگزین شود، مراقبت از دندان کودک بسیار مهم است. اولین قدم برای مراقبت از دندان کودک این است که از بدو ظهور دندان شیری، آن‌ها را هر روز دو بار با مسواک نرم و خمیر دندان مناسب برای کودکان تمیز کنید. همچنین، به کودک خود آموزش دهید که پس از صبحانه و شام دهان خود را بشوید. برای پیشگیری از پوسیدگی دندان، میزان شیر و خوراکی‌هایی حاوی قند را متعادل نگه دارید. این کار جلوی تولید بیش از حد اسید در دهان و رشد باکتری‌ها را می‌گیرید. 

کلام پایانی

در این مقاله، تمام نکات مربوط به دندان‌های شیری مانند زمان رشد اولید دندان کودک، نحوه مراقبت از دندان‌های شیری و … را توضیح دادیم. همچنین، علائم درآمدن دندان شیری و نکاتی که در این مورد باید به آن‌ها توجه کنید را بررسی کردیم.